A20 Lê Phi Ô
(Những cứ điểm mà việtcộng cần phải triệt-hạ trước khi tiến đánh Xuân-Lộc, Long-Khánh)
I/ Tháng 12/1974 Việtcộng mở chiến dịch "Tánh-Linh & Hoài-Đức" với mục đích đánh chiếmhai quận Tánh-Linh và Hoài-Đức thuộc tỉnh Bình-Tuy. Nếu thành công chúng sẽ cắtđứt được Quân-khu II và Quân-khu III tại cây số 125 thuộc Quốc lộ 20 đường điĐà-Lạt và chúng cũng sẽ kiểm soát được ngã ba Ông Đồn nằm trên Quốc lộ I đây làcon đường huyết mạch đi các tỉnh miền Trung, đồng thời bao vây và cô lập trướckhi đánh chiếm thị xã Xuân-Lộc cửa ngỏ vào Saigon.
Nhưng ý đồ của việtcộng thất bại vì chúng chỉ chiếm được quận Tánh-Linh nhưng không chiếm đượcquận Hoài-Đức. Vì thế, Quân khu 6 việt cộng xin bổ sung thêm 2,000* quân (*tàiliệu của Dr. Nguyễn-đức-Phương tác giả "Chiến-tranh VN toàn tập").Việt cộng tương đương cấp sư-đoàn mở cuộc tấn công Hoài-Đức đợt II bắt đầu từtuần lễ thứ nhì của tháng 03 năm 1975, lực-lượng phòng thủ của ta ban đầu gồmcó tiểu-đoàn 369/Địa Phương phòng thủ nội vi chi-khu, tiểu-đoàn 3/43 thuộcsư-đoàn 18/BB tăng phái đóng quân tại phi trường L.19 nằm về phía tây củachi-khu 1,000m. Khi áp lực địch trở nên quá nặng, tiểu-đoàn 344/ĐP đang nghỉdưỡng quân tại tỉnh lỵ sau trận đánh tháng 12/1974 được lịnh khẩn cấp nhảy vàoHoài-Đức để tăng cường phòng thủ (cũng trong thời gian này việt cộng với nhiềutrung-đoàn chúng tấn công quận Định-Quán thuộc tỉnh Long-khánh). Địch quân vớiquân số nhiều hơn ta năm lần với hỏa lực yểm-trợ của cả một trung-đoàn pháo,trong khi đó phía ta chỉ có vũ-khí cơ-hữu của mỗi tiểu-đoàn. Hoài-Đức(Bình-Tuy) và Định-Quán (Long-khánh) thất thủ rạng sáng ngày 20 tháng 03 năm1975.
II/ LUI BINH: Sau khicứ điểm chi-khu Hoài-Đức bị địch tràn ngập, tôi cố gắng liên lạc với cánh B củatôi, đồng thời liên lạc với các cánh quân khác gồm có TĐ3/43/BB, Bộ chỉ huychi-khu, trung đội Pháo binh 105 ly nhưng không nơi nào trả lời, tôi đoán làcác đơn vị bạn bị thiệt hại nặng nên mới mất liên lạc như thế và lợi dụng việtcộng ngưng tiếng súng, cánh A do tôi chỉ huy đoạn chiến... lùi lại đồi đá thậtnhanh để sẳn sàng trận đánh cuối cùng.
Kiểm soát vũ khí đạndược, chỉ đủ để cầm cự được vài giờ vì không được tiếp tế. Chung quanh tôi bánkính khoảng 70 cây số không có bạn, không có pháo binh và phi cơ yểm trợ, mọiliên lạc vô tuyến đều im bặt, tôi mất liên lạc hẳn với cánh B... lương thựccũng chỉ dùng được hai ngày, nước uống rất khan hiếm vì mùa nắng... và đang bịđịch bao vây kêu gọi chúng tôi đầu hàng !
Tôi khẩn cấp cho tu bổhệ thống phòng thủ nhưng vẫn sẵn sàng di chuyển bất cứ lúc nào. Tiểu đội Tìnhbáo còn được 7 người do sĩ-quan trưởng ban 2 tiểu-đoàn chỉ huy chia làm haitoán nương theo đường thông thủy trườn xuống đồi theo hướng tây, hướng nầy toàngai tre và trũng nước... nhiều đoạn phải bò sát đất nên việt cộng không thểphục kích ở đây được. Nhưng đây là tử địa, nếu địch phát giác mà nã pháo vàothì chỉ có chết... không cách nào vùng vẫy được. Đến 06:00 giờ chiều các toáncảnh giới báo đã vào vị trí an toàn, hoàn toàn không có dấu vết của địchquân... tôi mừng rỡ vì đây là con đường thoát hiểm duy nhất. Nhưng muốn thoátbằng lối nầy không phải là dễ, tuyệt đối không được gây tiếng động và cũng cầnphải rút thật nhanh, đoạn đường tử-thần này dài gần 1.000m. Tôi ra lịnh haitoán cảnh giới này bám sát trận địa, mỗi một sơ hở cánh A chúng tôi chắn chắnsẽ bị xoá sổ.
7:00 giờ tối, cảnh vậtbắt đầu lờ mờ, tôi cho gài mìn Claymore và lựu đạn tối đa xung quanh khu vựcđóng quân, tất cả lều võng đều giữ nguyên để địch không nghi ngờ mình bỏ đồi,chọn một tiểu đội tình nguyện ở lại và sẽ rút sau khi có lệnh.
8:00 giờ, trời tối đennhư mực, chúng tôi bỏ đồi, từng người một nhẹ nhàng nương theo cỏ tranh trườnxuống như một đàn rắn. Di chuyển được 500 thước, tôi bấm ống liên hợp ra hiệucho tiểu đội còn trên đồi rút bỏ... đến khi tiểu đội này theo kịp, tôi cho cánhA tiếp tục di chuyển. Nửa đêm chúng tôi thoát khỏi rừng tre và tiếp tục dichuyển thêm 500 thước thì dừng lại. Phía đồi đá, nơi chúng tôi vừa rút bỏ cótiếng mìn claymore và lựu đạn nổ... ngưng chừng 10 phút lại có tiếng mìn và lựuđạn nổ, nhưng lần nầy lại có cả tiếng súng AK.47 nổ vang cả góc rừng, tiếp theolà tiếng hò hét xung phong. Tôi gọi các cánh quân của tôi để xác nhận thì khôngai chạm địch cả, có thể các cánh quân của VC khi tấn công lên đồi đã ngộ nhậnmà bắn lẫn nhau, như thế càng tốt.
Mờ sáng ngày 21/03/75tôi cho rải mỏng quân với hy vọng đón nhận được quân bạn thất lạc... nhưng chođến chiều chỉ nhận thêm được 20 người thuộc gia đình quân nhân và vài ngườilính của chi khu vẫn còn súng đạn. Không thể chần chờ thêm nữa, để đánh lạchướng địch, tôi cho cánh A nhắm hướng chính Tây di chuyển, gần nửa đêm chúngtôi gặp sông La-Ngà ranh giới giữa Bình-Tuy và Long-khánh, tôi cho chuyển hướngchính Nam (dọc theo sông La-Ngà) tiếp tục đi cho đến mờ sáng, như vậy chúng tôiđã đi xa khỏi vòng vây của địch hơn mười cây số. Tôi lại lấy hướng Đông Nambăng qua tỉnh lộ 333 thuộc ấp Trà-Tân 2 (nơi đây cách hơn hai tháng trướcLĐ7/BĐQ đã chạm nặng với địch) hướng này sẽ về căn cứ 6 nằm trên Quốc lộ I cáchđây 60 cây số. Đến 9:00 giờ sáng chúng tôi gặp suối Gia-Huynh, mùa này nước cạnnên cố đào để lấy nước... ăn uống qua loa rồi tiếp tục lên đường.
Khoảng 2:00 giờ trưachúng tôi gặp đường rầy xe lửa ga Gia-Huynh với những toa tàu còn sót lại, cảnhvật hoang phế vì lâu năm không có bóng người. Nhà ga, toa tàu và đường ray cỏvà giây leo mọc che kín, nơi đây là vùng hoạt động tự do của việt cộng từ khiđường xe lửa không còn xử dụng, tôi cẩn thận chia đoàn quân làm hai cánh. Đến5:00 giờ chiều gặp vài đường mòn đầy vết giày và dép râu của địch. Đi thêm nửagiờ trời bắt đầu nhá nhem tối... phía trước có nhiều tiếng động khả nghi, tấtcả trong tư thế sẵn sàng chiến đấu. Trong tình thế di tản chiến-thuật đơn độc,tôi cố tình tránh né giao chiến với địch, vừa đổi hướng tiến quân, bất ngờ mộttoán việt cộng đã nhìn thấy chúng tôi nên bắt buộc chúng tôi phải nổ súng.
Tiếng súng giao tranhnổ vang cả một góc rừng, tôi cho lịnh xung phong bất kể địch quân là bao nhiêu,những tên việt cộng gần nhất bị bắn hạ ngay loạt đạn đầu tiên... chúng tôi đánhtràn qua thuận đường rút lui. Trên chiếc xe Truck chứa đầy thùng gỗ không biếtvũ-khí hay lương thực vì trời quá tối, xác vài tên việt cộng nằm vắt ngang... mặckệ chiến lợi phẩm, tôi chỉ tịch thu một chiếc cặp da chứa tài liệu và phóng đi thậtnhanh. Vì đêm tối, chúng tôi sợ lạc nhau nên chỉ đi một hàng dọc, cả hai cánhliên lạc chặc chẽ với nhau, đoàn người cứ lặng lẽ đi như những bóng ma. Gần nửađêm, vì quá tối nên chúng tôi dùng những mảnh cây mục có lân tinh cắm vào ba lôđể người đi sau nhìn thấy người đi trước cho khỏi lạc. Khoảng 03:00 giờ sángchúng tôi dừng lại nghỉ vì quá mệt, đến 05:00 giờ sáng lại tiếp tục di chuyển.
Cuộc chạm súng lúcchiều coi như chúng tôi đã bị lộ, tôi biết chắc là địch sẽ truy kích, vùng nàytừ nhiều năm nay là của bọn chúng, nơi dưỡng quân của trung-đoàn 33 Quyết thắngVC, chúng tôi phải thoát ra khỏi đây thật nhanh. Tôi cho lịnh đại-đội 1/344đại-đội trưởng là trung-úy Quảng (gốc TQLC) cùng đại-bác 57 ly, cối 81 ly (cảhai đều hết đạn) với 20 người dân cùng đại-đội Chỉ-huy đi trước sau khi đã dặndò những điểm tập trung trong trường hợp thất lạc nhau. Tôi và đại-đội 2/344của trung-úy Vương đi sau để cản hậu trong trường hợp bị địch tập kích.
06:00 giờ sáng ngày22/03/1975 rừng còn mờ sương, cánh quân đại-đội 1/344 vừa di chuyển được 15phút thì chạm địch... bọn việt cộng bỏ chạy, tôi đoán đây chỉ là tổ báo độngcủa địch, như thế chúng tôi lại bị lộ lần nữa, chắc chắn địch cố truy lùng đểtiêu diệt chúng tôi, một trận ác chiến sẻ không tránh khỏi. Tôi cho đại đội1/344, đại-đội Chỉ-huy và 20 đồng bào chạy thoát thật nhanh, tôi và đại-đội2/344 của trung-úy Vương mở cuộc phục-kích chớp nhoáng... chờ địch.
Đúng như dự đoán, bọnviệt cộng đã theo kịp và một cuộc chạm súng ác liệt xảy ra. Vì đã chuẩn bịtrước nên chúng tôi đốn ngã từng đợt việt cộng xuất hiện dễ dàng. Việt cộngmuốn trả thù đồng bọn bị chúng tôi giết chết ngày hôm qua nên bọn chúng cứ tràntới, ngã lớp này lớp khác lại tiến lên như loài thiêu thân, xác địch nằm chồnglên xác lính của ta. Trở ngại lớn là chúng tôi không còn nhiều đạn, không cótiếp viện, không có phi pháo yểm trợ, mọi liên lạc đều bị cắt đứt... nếu tiếptục giao chiến chắc chắn sẽ bị địch tiêu diệt !
Lợi dụng khoảnh khắcáp lực địch tương đối yếu, tôi cho đại-đội 2/344 thành lập nhiều tổ tam"tam chế", áp dụng cá nhân chiến đấu và chỉ xử dụng lựu đạn đánh địchđể bọn chúng không phát hiện chúng ta ở đâu, vừa đánh vừa lui dần do đó bọnchúng không dám bám gắt, nhưng cho dù đánh kiểu nào đi nữa thì chúng tôi cũngkhông còn đủ đạn dược để cầm cự, địch đông cấp tiểu-đoàn hoặc nhiều hơn có thểcả trung-đoàn 33 Quyết-thắng ở đây. Trung-úy Vương đại-đội trưởng bị thương,ngực thấm máu nhưng không nặng vì tôi thấy anh còn di-chuyển được, chúng tôiđau lòng khi thấy anh em mình bị thương nặng nằm chờ chết mà không cứu được !
Bọn việt cộng bắt đầupháo, trong rừng bị pháo rất nguy hiểm... đạn có thể chạm nhánh cây phát nổ vàmảnh đạn phủ chụp xuống... nhưng hình như bọn việt cộng không biết rõ đội hìnhvà hướng lui quân của ta nên đạn pháo nổ chệch hướng. Chiến trường khói lửa mịtmùng, đạn pháo phá nát một vùng rộng lớn mà phần nhiều nổ chận đường rút luichúng tôi về hướng căn cứ 6 Bình-Tuy, tôi chợt hiểu, bọn việt cộng đoán biếtđược hướng lui binh của ta, tôi ra lệnh đổi hướng, tất cả nhắm hướng căn cứ 2thuộc Long-Khánh rút thật nhanh. Chúng tôi nương theo những con suối cạn rộngkhoảng 2 thước và sâu tới ngực... cố chạy thật nhanh, đến 02:00 giờ trưa khôngcòn nghe tiếng súng của việt cộng, tôi biết chắc bọn chúng bị lừa nên vẫn tiếptục truy kích chúng tôi theo hướng căn cứ 6.
Hết sức thận trọngchúng tôi tiếp tục di chuyển về căn cứ 2. Đến 04:00 giờ chiều, cánh quân đi đầubáo "có người", tôi cho dàn quân thật nhanh chuẩn bị trận đánh cuốicùng vì đạn dược người có người không và tất cả hầu như kiệt sức.
Đại-đội 1/344 báokhông phải việt cộng mà là người dân đang bắt cá ở một con suối, anh này chobiết ở đây thuộc căn cứ 2... từ đây ra đó hơn một cây số. Dân số ở đây khoảng10 ngàn nhưng đã di tản chỉ còn lại vài trăm người (căn cứ 1 và căn cứ 3 đã lọtvào tay việt cộng cách đây vài ngày), nơi đây vẫn còn lính Quốc-gia. Thật khôngcó nỗi vui nào bằng, bao nhiêu mệt mỏi đều tan biến hết, chúng tôi uà xuốngdòng suối trong xanh như một đàn vịt. Sau khi uống và lấy nước xong, tôi thậntrọng cho một toán lính cùng người dân bắt cá đi trước, hai cánh quân theo saukhoảng cách hai trăm thước. Không bao lâu chúng tôi đã nhìn thấy lác đác vàimái nhà... tôi cho lịnh toán quân đi đầu bắn một quả chiếu sáng dù và giươngcao lá cờ Quốc-gia để tránh ngộ nhận. Phía bên trái cách chúng tôi vài trăm métlà lá cờ vàng ba sọc đỏ đang tung bay trong gió chiều lồng lộng, lá cờ thật oainghiêm, lòng tôi rộn lên một niềm vui khôn tả ! Nén xúc động... tôi cho lệnhrải quân thật mỏng, canh gác cẩn thận.
Dân chúng chạy ra xemrất đông, họ mang cả bắp, khoai mì, khoai lang luộc, mì gói và cả cơm mới nấumà gia đình chưa kịp ăn đem cho lính... tình Quân Dân như thế đó ! Người línhcảm thấy nhỏ bé trước tình cảm đồng bào dành cho họ !!! Trong số đồng bào còncó vài anh lính của căn cứ 2, tôi theo họ vào gặp vị Thiếu-tá Tiểu-đoàn trưởngđể xin nhờ máy gọi về Tiểu-khu Bình-Tuy. Tôi nhận được lịnh ngày mai 23/03/1975trực-thăng sẽ bốc chúng tôi. Kiểm điểm quân số chúng tôi còn 200 người, như thếchúng tôi đã mất 40 người trong trận chạm súng ngày hôm qua và sáng nay vớiviệt cộng.
(Vài ngày sau tôi đượcbiết cánh B của tôi gồm có đại-đội 3/344 của Đại-úy Trương-Kiêm trực thăng tìmthấy trong rừng và bốc về Long-khánh tổng cộng 36 người. Đại-đội 4/344 củaĐại-úy Nguyễn-châu-Luyện về được căn cứ 5 tổng cộng 15 người. Tiểu-đoàn 369/ĐPphòng thủ bên trong Chi-khu về được 99 người, Thiếu-tá Xinh Chi-khu trưởng chỉmột mình. Ông về tới căn cứ 6 thuộc Bình-Tuy cách xa Hoài-Đức 70 cây số. RiêngTiểu-đoàn 2/43 của Sư-đoàn 18BB tăng phái cho Hoài-Đức về được Long-Khánh,thiệt hại không rõ. Như vậy Tiểu-đoàn 344/ĐP của tôi thiệt hại hơn phân nửa,khoảng 260 người).
08:00 giờ tối ngày23/03/1975, chúng tôi về đến Bình-Tuy, tôi vào trình diện Đại-tá Trần-bá-ThànhTiểu-khu trưởng (Ông hiện định cư tại nam California, trước khi về BT làm Tỉnhtrưởng kiêm Tiểu-khu trưởng, Đ/tá Thành là Trung đoàn trưởng Tr/đoàn 48/18BB).Tôi trình bày sơ lược tình trạng hiện nay của tiểu-đoàn, sau đó Ông bảo tôi vềnghỉ ngơi mai sẽ tính... nhưng khi ra tới cổng tiểu-khu tôi bị ngất xỉu phảichở vào bệnh viện vì kiệt sức. Đêm đó, bạn tôi Đại-úy Lê-Hùng tiểu-đoàn trưởngTĐ341/ĐP vào bệnh viện mang tôi về hậu-cứ của anh ấy cho y-tá chăm sóc mặctiếng phản đối của nhân viên bệnh viện và Bác-sĩ (anh Lê-Hùng hiện đang cư ngụtại nam California).
Địa-phương quân"đứa con không được chăm sóc của QLVNCH" người dân thành thị hầu nhưquên lãng họ, đã chiến-đấu trong cô-đơn, trong điều-kiện trang-bị và hỏa-lựcyểm-trợ quá thiếu thốn... nhưng họ vẫn phải chiến-đấu để bảo-vệ Tổ-quốc và đồngbào, chiến-công không ai biết và cái chết của họ cũng lặng lẽ theo tiếng kèntruy-điệu. Tiếc thương họ có chăng là những tiếng nấc nghẹn-ngào của vợ, con vànhững người thân thuộc, của những đồng đội đứng cúi đầu với dòng lệ tiếc thương!
"Họ là những anh-hùng không tên tuổi
Sống âm thầm trong bóng tối mênh mông
Không bao giờ được hưởng ánh quang vinh
Nhưng can-đảm và tận tình giúp nước !”
(thơ Giáo-sư Nguyễn-ngọc-Huy)
Viết tại San Jose,California cuối Thu 2011
Lê Phi Ô
Tiểu-đoàn trưởngTĐ344/ Địa phương
Tiểu-khu Bình-Tuy -(cựu tù A20).
