A20 Vũ Ánh
Tờ Hợp Ðoàn ra đời trong bí mật ở A-20 Xuân Phước
trong hoàn cảnh nào?
Chọn lựa ở xã hội bên ngoài sau khi người tù cải tạo được
thả ra từ sau những cánh cổng nhà tù đã là một khó khăn huống hồ là những chọn
lựa trong tù, nghĩa là trong một môi trường không thể có chọn lựa. Nhưng nếu bảo
ở sau cánh cổng nhà tù, người tù không còn lựa chọn nào khác hơn là chấp nhận
thì không đúng. Tuy nhiên, sự lựa chọn ấy chắc chắn sẽ là một quyết định khó
khăn giữa hai thái độ: hoặc là thà chết để đứng thẳng lưng, hai là cứ cong lưng
để sống. Tôi có thể nêu ra một điển hình mà chắc bạn nào từng sống ở cái địa ngục
A-20 Xuân Phước trong thời kỳ từ 1979 cho đến 1984 chưa quên. Ðó là khi trưởng
trại giam Thân Yên, người mà hôm “đón tiếp” chúng tôi khi chúng tôi bị giải
giao đến trại đã ngồi vỗ tay rất hăng hái khi PÐN cựu sĩ quan Chính Huấn quân lực VNCH điều khiển anh em
hát ca khúc “Việt Nam Quê Hương Ngạo Nghễ” của Nguyễn Ðức Quang, đã ra lệnh
thành lập đội Văn Thể, tức Văn Nghệ và Thể Thao tại Phân trại E.