A20 Vũ Ánh
“Tình nghĩa chỉ là giấc ngủ trưa”
Khi
quen một người bạn, dù là thương phế binh, tôi thường hỏi họ về gia cảnh. Ðể
biết thôi và để yên tâm rằng chúng tôi là người có thể chia sẻ cho nhau những
ngọt đắng của cuộc sống vào thời đó. Ðối với những người mới về từ trại cải tạo
như chúng tôi, việc giao du cũng phải hết sức cẩn thận. Vào những năm
1989-1990, những người về sau chót như chúng tôi, tuy vẫn phải sống dưới lệnh
quản chế, nhưng cường độ cưỡng chế đã giảm đi nhiều. Nhưng mẹ tôi là người từng
sống suốt chiều dài của biết bao nhiêu lận đận do ảnh hưởng của từng giai đoạn
lịch sử, từ lúc bố tôi đi kháng chiến, bỏ về thành năm 1949, bị ám sát hụt mấy
lần, di cư vào Nam tưởng đã yên nào ngờ lại phải trải qua giai đoạn ghê gớm hơn
sau 30 Tháng Tư năm 1975, nên các cụ có khá nhiều kinh nghiệm đối xử với nhiều
hạng người sau mỗi sự đổi thay. Cụ thường xuyên nhắc nhở tôi rằng, tuy tình
hình xem ra cũng có nhiều thay đổi, nhưng coi chừng “họ vẫn có những dòm chừng
đối với những người mà lý lịch còn nặng nề như tôi”. Cụ nói: “Lý lịch của con
đã đen ngòm như thế trong khi những tên chỉ điểm của công an giăng mắc khắp
nơi, nói năng hay giao tiếp phải cẩn thận chứ không khéo lại khăn gói quả mướp
vào tù lại đấy con à”.
